Thuis

We zijn thuis, in Rotterdam, onze thuishaven ’s winters, en tegenwoordig toch ook wel thuis. We worden gelijk met open armen ontvangen in de Veerhaven, vrienden en bekenden heten ons welkom, we hebben de eerste dag meteen een dinerafspraak bij D&D (heerlijk en gezellig), donderdagavond even naar de radio-opname van Virus in de Stadsschouwburg, patatje halen bij Schipper, dus weinig tijd voor een reisverslag. Bij deze dan.

De reis van Hamburg ligt al weer een tijdje achter ons. Om niets te vergeten maak ik er deze keer eens dagverslagen van.

Hamburg > Hebewerk Luneburg, 61 km.
We vertrekken om 12 uur om het opkomende tij mee te hebben. We worden uitgezwaaid door Andreas, Helga en Mick en gaan op zoek naar de goedkope bunkerboot. We vinden hem en hij is inderdaad 30 ct/liter goedkoper. De bunkerbaas is verbaasd (klinkt mooi) als we vertellen wat zijn collega naast de jachthaven vraagt. Het tanken zelf heeft wat voeten in de aarde. Vantevoren had de bunkerbaas namelijk gevraagd om een uurtje van te voren te bellen: es muss etwas organisiert werden für weisse Diesel. Diep daar beneden begint een pomp te ronken en de bunkermannen leunen ontspannen op de rand van het luik en kijken regelmatig naar beneden om te zien wat er in het ruim gebeurt. Als de gevraagde hoeveelheid bijna bereikt is, klimt er iemand een laddertje af het ruim in om op commando de pomp uit te zetten. Hoe men weet dat het duizend liter was hebben wij niet kunnen zien. Ik heb de peilglazen van onze tanks bekeken en het klopt; ongeveer.
We varen door tot de eerste sluis in de Elbe bij Geesthacht en schutten zonder wachttijd. Nog een kilometer of 10 de Elbe op, nu zonder getij en nauwelijks stroom tegen, stuurboord uit het Elbe-Seitenkanal in tot het Hebewerk Lüneburg. Net als op de heenweg hebben we weer grote moeite om de bak van het Hebewerk in te komen zonder schade. Ook 10 minuten nadat het vrachtschip voor ons is afgemeerd zijn er nog veel wervelingen in het water en we ketsen wat heen en weer, maar Irene houdt er op tijd een bal tussen. We gaan 34 meter omhoog en meren af voor de nacht.

Hebewerk Lüneburg > ligplaats Weisses Moor, 83 km.
Het is een rustige dag, het landschap is mooi en er is maar 1 sluis, die bij Uelzen. Het blijft indrukwekkend, 23 meter omhoog gaan in een kwartiertje. Grote sluizen hebben een voordeel, ze hebben schwimmende polle, in het Nederlands: de bolders drijven en gaan mee omhoog. Simpel dus, Irene maakt een touwtje vast aan de bolder en we gaan koffie drinken. We meren voor de nacht af in het Weisses Moor. Lekker rustig, geen moeras te vinden.

Ligplaats Weisses Moor > Braunschweig, 40 km.
Na een uurtje varen zijn we Het Elbe-Seitenkanal al weer af en op het Mittellandkanaal. Ter hoogte van Braunschweig staat er aan de oever zo’n enorme blauwe paal met IKEA erop. We meren onmiddellijk af want we hebben grote behoefte een klein krukje bij de stuurstand. De afstand tussen de stoel en de vloer is te groot en ik wil een steuntje. We zijn nog nooit op de fiets naar Ikea geweest, en jullie waarschijnlijk ook niet, maar ze hebben wel fietsenrekken naast de ingang. We kopen een Bolmen
(€ 6,95), voldoet uitstekend.


Braunschweig > Hannover 53 km.
Na een rustige dag varen met 1 sluis meren we af aan de
Liegeplatz am Listholz in Hannover, een mooie kade in het groen met een mooie naam. We stappen op de fiets om boodschappen te gaan doen. Het is zoals altijd in Duitsland simpel: we liggen aan de rand van de stad, we fietsen naar het centrum en dan is er altijd een Aldidl. In het centrum loopt mijn achterband langzaam leeg. Ik heb hem al diverse malen geplakt, dus het is tijd voor een nieuwe achterband. Duitsland heeft, net als bij ons, altijd wel ergens een fietsenmaker. Terwijl we een praatje maken wordt in de werkplaats een nieuwe band gezet. De fietsenmaker is optimistisch over fietsend Duitsland. Het gaat dezelfde kant uit als in Nederland: heel veel fietsen, maar er wordt in Nederland veel meer gestolen, hij weet het zeker.
De volgende dag begint slecht: Irene verliest bij het uit bed stappen haar evenwicht als er een schip langsvaart met veel golven, ze verzwikt haar enkel en verdraait haar knie. Als we bovenkomen blijkt dat er veel behoefte aan fietsen is in Duitsland, en dat de fietsenmaker ongelijk had: mijn fiets is gestolen. De fiets was weg, het slot hing nog om de paal; foutje! Op de heenreis hebben we ze nog kunnen tegenhouden. Je fiets weg is niet leuk, maar het is nog minder als je de vorige dag nieuwe banden hebt gekocht, met ook nog een velglint. Daarover hadden we nog een misverstand met de fietsenmaker, omdat hij vroeg of ik ook een felgenband wilde hebben. Ik had al een nieuwe binnen- en een buitenband, dus ik snapte niet wat voor band hij me wilde verkopen. Gelukkig hebben we ook handen en voeten.

Hannover > Minden, 65 km.
Een rustige vaardag zonder bijzonderheden. We arriveren in Minden, een stadje aan de kruising van het Mittellandkanaal en de rivier de Weser. Lesje aardrijkskunde: de Weser komt bij Bremen uit in de Noordzee. Minden is erg op de binnenvaart ge-orienteerd, of de binnenvaart op Minden. Veel ligplaatsen, sluis, Wasserstrassenkreuz, scheepswerven en op zondag een kerkdienst voor de beroepsschippers. We lopen ’s avonds naar de stad, Irene steunend op mijn arm. Ondanks de 2e wereldoorlog ziet het centrum van Minden er leuk uit, mooi marktplein, goede terrassen. In het restaurant naast ons terras is een bruiloft. Het ziet er erg vormelijk uit: de mannen allemaal hetzelfde zwarte pak, de vrouwen een speciale jurk, en hier en daar een meisje van 12 in een cocktaildress met hoge hakken. Het is duidelijk dat ze het niet ziet zitten; ze doet haar schoenen uit en gaat verstoppertje spelen met de andere kinderen. We lopen weer naar huis, ik probeer Irene met haar pijnlijke knie en enkel in een taxi te krijgen; ze wil niet en kruipt naar huis. Sterke vrouw.

Minden > Kalkriese, 61 km.
Weinig bijzonderheden vandaag. We weten ook niet meer hoe het er bij Kalkriese uitzag.

Kalkriese > Schmedehausen, 61 km.
Na 40 km Mittellandkanaal komen we aan het eind, of het begin. Maar deze keer gaan we linksaf, het Dortmund-Emskanal. Het ziet er niet erg anders uit, maar het is nieuw. We meren af in Schmedehausen, een schattig klein dorpje. Het leukste is de dorpswinkel. Oppervlakte: 1 huiskamer; personeel: oma, 85 jaar. Ze heeft echt alles en weet ook nog een mooi stuk ham uit de koeling te toveren, het is het kontje, dus we mogen het voor weinig hebben. Het kerkje is ook bijzonder. Ik ben net binnen en bekijk de schilderijen en het orgel als de koster binnenkomt en vraagt of ik nog iets wil, anders gaat hij afsluiten, je weet maar nooit met die vandalen. Aan de buitenkant is het kerkje ook leuk. Het kleine parkeerterrein heeft twee gereserveerde parkeerplaatsen: 1 voor de predikant, 1 voor de organist. Er hangt ook een houten heilige aan de buitenmuur, met wat kinderen om hem heen. Hij wijst sereen in de richting van de hemel. Alleen hebben ze hem ter bescherming een afdakje gegeven van roestvrijstaal en glas, en nu wijst hij naar boven alsof hij wil zeggen: zie je dat, mooi dakje hè! (zie de foto’s).

Schmedehausen > Datteln, 65 km.
Vandaag doen we het laatste stuk van Dortmund-Emskanal. Volgens de boeken en de computerkaarten geen probleem. Als we bij de sluis van Munster komen schrikken we verschrikkelijk. Er staat een bord met
‘doorvaarthoogte 4,25 m’ . En dat is voor ons echt te weinig. We hebben in Warmond als voorbereiding de mast eraf gehaald, de kraan en nog wat zaken; resultaat doorvaarthoogte 4,38 m., en dat is voldoende volgens ons veelgeprezen programma PCNavigo. En de sluis zou ook een doorvaarthoogte moeten hebben van 5,90 m., dus geen probleem. Nu hebben we de ervaring dat de autoriteiten de hoogte soms wat lager vermelden uit veiligheidsoverwegingen. Het gebeurt echt regelmatig dat een binnenschipper zijn stuurhut eraf vaart, dus een wat lagere doorvaarthoogte geldt als waarschuwing. Maar als het niet gaat is het voor ons een ramp, terug via Emden, Groningen, zo’n 200 km extra. Ik besluit het toch te proberen, als de kanaalstand wat lager is zal het misschien wel gaan. Ik ga naar het bovendek om daar te sturen, dan kan ik met één oog dichtgeknepen en de hand aan de gashendels alles controleren. Irene trekt zich terug in het trapgat en is overtuigd dat het niet kan. Ik denk dat het wel kan, en het kan: precies 2 cm over. Ik ben blij en ik heb het ook erg warm. Maar ja, als het mis was gegaan had ik een nieuw houten kastje voor het dashbord moeten timmeren, een aanvaardbaar risico. We schutten en varen zeer opgelucht door, iets te vroeg om een fles open te trekken. Er komen nog wat bruggen van 4,50 tot 4,56 en we vertrouwen niets meer. Ik herhaal de stunt op het bovendek nog een paar maal, piece of cake: wel 20 cm over.
We komen uiteindelijk aan in Datteln en vinden een mooie steiger om te overnachten, speciaal voor passanten gebouwd. Dat vindt die visser niet. Hij heeft al uren geïnvesteerd in deze visstek door voedsel te strooien en zo de vissen te lokken en aan hem te wennen. Hij ziet er zo kwaad uit dat ik vrees dat het vechten wordt. Maar Irene praat met hem en hij vertrekt mokkend. Nu nemen we een glas om te vieren dat alles boven op de boot nog overeind staat.

Datteln > Wesel, 62 km.
Vandaag het Datteln-Wesel kanaal, het laatste kanaal. In Wesel komen we op de Rhein, dan hebben we stroom mee en gaat het hard. We zijn benieuwd hoe het gaat vandaag: 6 sluizen. Maar deze keer zit alles mee. Er is weinig scheepvaartverkeer en de sluizen hebben allemaal een grote en een kleine sluiskolk. De kleine kolk is te klein voor het doorsneeschip dat hier vaart. En de sluiswachters doen niet zielig: de kleine kolk draait exclusief voor ons. Dat schiet op en we zijn vroeg in de middag in Wesel. Na de laatste sluis draaien we de Rhein op en meren na een paar kilometer af in de jachthaven van Wesel, of liever gezegd, jachthaven nummer 4. De verzuiling heeft hier toegeslagen. Er zijn 4 verenigingen met allemaal hun eigen drijvende steiger. En ze hebben allemaal hun eigen loopbrug van de wal naar de steigers. Gezien de grote verschillen in de waterstand zijn dat enorme kunstwerken. Wij hebben het goed getroffen, de onze heeft een restaurant met gutbürgerliche Küche, en we trakteren onszelf op een lekkere Wiener Schnitzel.

Wesel > Driel, 76 km.
Vandaag wordt het spannend. Om op de Rhein te varen moeten we in het bezit zijn van een Rheinpatent met Streckenkentniss. Een archaïsch diploma dat we alleen konden halen als we er zo’n € 4.000 voor over hadden. Dat zat zo. Om het patent te krijgen moet je kunnen aantonen dat je de Rhein minstens 4 keer op en neer gevaren bent, een regel die voortkomt uit de beroepsvaart. Daar is het ook niet moeilijk voor een matroos om een aantekening in zijn monsterboekje te krijgen. Maar voor jachtschippers is dat gewoon niet realiseerbaar. Maar daar had de KNMC, motorbootclub, koninklijk, hoge tarieven, iets op bedacht. Ze charteren een Rijncruiseschip, karren in hoog tempo 4 keer op en neer naar Koblenz, wat instructie onderwijl en een examentje, klaar is kees. En je hoeft niet eens zelf gestuurd te hebben. Kosten inclusief eten, hut en examen voor ons tweeën € 4000. Dat hadden we er niet voor over. We gaan dus nu illegaal de Rhein af. Volgens een locale kenner kunnen we het beste vroeg weg, de Wasserschützpolizei komt altijd laat op gang. Dat lukt echter niet want het zit potdicht van de mist. We wachten af en gaan lekker de boot buitenom schoonmaken. Rond een uur of twee is het genoeg opgetrokken en gaan we ervandoor: 55 km tot Lobith, stroom mee, keurig varen en niet opvallen. Meteen na het uitvaren komt ons een politieboot tegemoet. Die heeft het gelukkig te druk met de beroepsvaart en laat ons met rust. Na 3 uur varen zien we Lobith, de rivier verandert van Rhein in Rijn, klaar is kees. We zijn duidelijk in Nederland want het aantal koeien in de uiterwaarden verdubbelt per kilometer. Op het Pannerdens kanaal worden we aangeroepen door een schip van Rijkswaterstaat met de vraag waar we heen gaan. We melden dat we richting Wageningen gaan en dan is het goed, de Geldersche IJssel op kon niet, want er zat een binnenvaartschipschip klem tussen de twee oevers. Even later hoorden we op de marifoon dat het weer in orde was: ’we hebben hem weer gestrekt’. Scheepvaartjargon. We meren tegen de schemering af bij de sluis in Driel.

Driel > Vreeswijk, 54 km.
Het is rustig op de Nederrijn, weinig beroepsvaart. Alleen bij de kruising met het Amsterdam-Rijnkanaal kan het ruig toegaan; even melden per marifoon. We meren af in het buitenhaventje van Vreeswijk. De kinderen wonen in Nieuwegein, dus daar we gaan lekker eten en met de kleinkinderen spelen.

Vreeswijk > Waddinxveen, 69 km.
De volgende ochtend komen de kleinkinderen en neefje Lenny samen met schoonzoon Marco aan boord: meevaren met opa en oma is vet! Ik laat Gabriel een stukje sturen maar na 50 meter vind ik het niet leuk meer, en hij gelukkig ook niet. Kinderen vinden varen leuk, voor een tijdje. We willen ze af zetten in Schoonhoven maar dat blijkt moeilijker als gedacht: de jachthaven is vol, de stadshaven is gewoon te ondiep. Na 3 rondjes zoeken gaan we langszij een zandschip en laten de meute afstappen. Het hek van de zandoverslag is gelukkig open. Wij varen door, de Lek af tot aan Krimpen en draaien dan de Hollandsche IJssel op, richting Gouda. We zijn heel dicht bij Rotterdam, maar we gaan eerst nog naar Warmond. Daar ligt nog de kraan van het bijbootje. We meren voor de nacht af in Waddinxveen.

Waddinxveen > Warmond, 41 km.
Het is niet ver varen vandaag. Tegen de middag arriveren we bij Jachtwerf ’t Joppe en worden welkom geheten door neef Herman en Miranda, we mogen tot nader order afmeren aan de werf. We halen de kraan op bij Jan in Lisse en Herman zet hem met de werfkraan weer aan boord. Het kost nog best wel veel tijd om de mast weer te monteren, alle kabels die door de mast liepen er weer doorheen te trekken. Vooral de 14-aderige kabel van de radar is een klus. Uiteindelijk staat alles er weer op zoals het was en hebben we weer een doorvaarthoogte van 4,90 meter, en met de mast omhoog 8 meter.

Warmond > Krimpen > Rotterdam, 61 km.
Herman en Miranda laten ons na een weekje met tegenzin gaan, we hadden best wel mogen blijven. Maar we hebben afspraken in Rotterdam. We varen deze keer niet via Gouda maar nemen de kortste route via Leiden, Voorschoten, Leidschendam, Den Haag, Rijswijk en Delft. Neef Herman had het al voorspeld, landschappelijk een hele mooie route. De zon schijnt, het is prachtig herfstweer. Aan de ene kant de polders van het groene hart (en de A4), aan de andere kant lijkt het wel de Vecht, grote buitenhuizen, kasteeltjes, tuinhuizen. De schutsluis in Leidschendam is prachtig, aan beide kanten een meter ruimte en op tijd stoppen, anders varen we de lage deur eruit. We zakken 20 cm, dat waren we in Duitsland wel anders gewend. Volgens de gegevens moet er in konvooi gevaren worden, maar daar merken we niets van, de bruggen openen allemaal zonder aarzeling direct. Het is een heel mooi reisje, we genieten met volle teugen. Goede brugwachters hier, en in Delft en Rotterdam ook. In Rotterdam schutten we door de Parksluis de Maas op. Eerst varen we de Veerhaven nog even voorbij om in Krimpen bij de bunkerboot nog wat diesel te tanken; het wordt winter, we liggen stil, maar de kachel moet ook branden. Debora staat te zwaaien op 16 hoog op de Kop van Zuid, Jos staat te zwaaien op De Punt, we komen weer thuis. In de Veerhaven liggen nog veel dezelfde schepen als vorig jaar, havenmeester Bertus dirigeert ons naar onze vaste ligplaats, er wordt gezwaaid, we zijn thuis.

We zijn een beetje weemoedig, het was een mooie zomer, Berlijn was fantastisch, de moeite waard om naar toe te varen, nu is het ineens voorbij. Maar we zijn ook vrolijk, de Veerhaven is zo langzamerhand een thuis, een dorp in de stad, we kennen veel mensen en we horen erbij.

Rotterdam > Berlijn v.v., dat was me wel wat. Om het eens even op een rijtje te zetten wat cijfers:

Sluizen 61
Vaste bruggen 1.063
Beweegbare bruggen 145
Aquaducten 71
Vaardagen 53
Motoruren 378
Kilometers 2.193

Het was mooi, het was de moeite waard.

Nu zijn we in Rotterdam, en we blijven volgend jaar hier, of anders gezegd, we gaan niet op reis. De reden is simpel: diesel is te duur, we hebben niet voldoende middelen om weer duizenden liters te tanken. Dus 2013 blijven we in Rotterdam. En dat is ook leuk. Zomer in Rotterdam kennen we niet, de laatste 2 jaar waren we hier alleen ’s winters.
Tot april of mei blijven we in de Veerhaven. Daarna wordt het zomer en verhuizen we naar een andere ligplek, waar weten we nog niet. We gaan festivals doen, in januari eerst het Filmfestival in Rotterdam, in juni Oerol op Terschelling. Tussendoor gaan we werken om de middelen weer wat aan te vullen. Wat weten we nog niet, er is veel goed, als het maar geen vaste baan is; klussen, projekten, een helpende hand. Als je iets weet, graag een belletje. Irene heeft haar account bij de Nationale Vacaturebank weer geopend en dat leverde al snel werk op: Vaste baan als Mandarijn sprekende Brand Ambassador met veel verantwoordelijkheid! Dat wordt het dus niet.

Dat was het voor 2012, dank jullie voor de reakties op onze verhalen. Het boek wordt nu, voorlopig, gesloten.