On top of the world

Inderdaad, we zijn helemaal boven, althans op het hoogste punt van onze najaarsreis, wel 118 meter boven de zeespiegel. Op zich is dat niet bijzonder hoog, maar wel de manier waarop we omhoog zijn gegaan.
Dat ging zo. Na Doornik deden we nog 10 km de Schelde, en daarna gingen we bakboord uit, het Canal Nimy-Blaton-Peronnes op. Vanaf daar begon het grote stijgen. Eerst twee sluizen, in de eerste 5 meter omhoog, vlak daarna nog eens 12 meter. In de eerste maak je je trossen vast aan bolders ergens in de sluismuur. Als je dan een eindje omhoog gaat verdwijnt die onder water, moet je het snel losmaken en een bolder wat hoger pakken. Af en toe wel lastig, want het sluiswater gedraagt zich als een jacuzzi en wil ons schip alle kanten uitgooien. De sluis daarna is veel makkelijker. Omdat je bij 12 meter stijgen het niet meer kan bij werken hebben ze hier drijvende bolders in de sluismuur gemaakt, die stijgen mee omhoog. Voor en achter vastmaken, motor uit, koffie drinken tot je boven bent, zeer ontspannen. In het kanaal hierna, het Canal du Centre, zit nog zo’n tweetal sluizen. Het enige is dat het zo eindeloos lang duurde voor tweede de sluis open ging. Toen we naar binnen voeren bleek waarom: de bovendeur lekte, en wel enorm (zie de foto). Als je de sluis wil laten leeg lopen, en aan de andere kant lekt het weer vol, dan duurt het lang. Maar we zijn bovengekomen. Toen waren we op 45 meter hoog.

Daarna kwam het klapstuk, le Grand ascenseur de Strepy-Thieu. Dat klinkt als een lift, en dat is het ook, in 1 keer 74 meter omhoog. Deze lift, nog maar zo’n 10 jaar oud, vervangt het oude kanaal met vier liften uit 1917. Het gaat als volgt: je komt aanvaren en het kanaal houdt op bij een gigantisch gebouw van beton en glas. Wij varen rechts het gebouw in, in een bak met water. We meren af, doen de motor uit en gaan een praatje maken met de buren van de Helena, een Nederlands vrachtschip van 1000 ton. Tegenover ons is een hoge betonnen muur. Achter ons gaat de deur van de bak dicht. Na een tijdje begint het geweldig te zoemen, en heel langzaam begint de hele boel omhoog te gaan, omhooggehesen aan 144 staalkabels. Het gaat zeer ontspannen en je kijkt je ogen uit als het heuvelachtige landschap zich onder je ontvouwt. Na zo’n 5 minuten begint de boel langzaam af te remmen en stopt. De achterdeur blijft natuurlijk dicht, want die hangt nu 74 meter boven de grond, je moet er niet aan denken als hij stuk gaat. De voordeur gaat open en we varen rustig eruit. Een technisch hoogstandje en zeer indrukwekkend. Overigens, het heeft een haartje gescheeld of het hele ding was nooit klaargekomen door afnemende vrachtvaart, mijnbouw die verdwijnt en politieke onzekerheid. Uiteindelijk is het gelukt, duurde 20 jaar, budget verviervoudigd tot 646 miljoen, maar dan heb je ook wat. Als klapstuk hing er na 2 km varen ineens een rare schuif over het kanaal. Jawel, dat was om dicht te doen als de lift lekte en het kanaal dreigde leeg te lopen.

Zo, nu weten jullie hoe we er bovenop zijn gekomen, alleen is de vraag: waar zijn we gekomen. De streek is licht heuvelachtig, vandaar al die sluizen en liften. Als eerste komen we bij Peruwelz, een klein dorp met een jachthaven. Het haventje zelf is eigenlijk te klein voor ons, maar de kanaalkade valt ook onder de jachthaven. Een stille haven met een havenkantoor op 100 meter afstand. We hebben ons nog niet gemeld als er een man op een brommer bij onze boot stopt en zijn valhelm afzet, het is de havenmeester. Hij vertelt dat wij een formuliertje moeten invullen op het kantoor, maar hij is zo vriendelijk om een formuliertje te halen. Hij zet zijn valhelm op, rijdt 100 meter naar het kantoor, zet de helm af, haalt een formuliertje, zet de helm op en rijdt weer naar ons, zet de helm af en geeft ons het formuliertje. Gelukkig zijn we de enige passant. We zijn te lui om de fietsen uit te laden en wandelen naar Peruwelz. Er valt weinig te zien. Kerk, oorlogsmonument, pleintje, winkel, kroeg. Ze hebben natuurlijk wel Leffe blond.

De volgende dag vertrekken we naar Mons (Bergen). Naast het kanaal ligt een meertje van niks, zo’n 500 meter in doorsnee, de Grand Large. Aan de rand ligt een Yachtclub met ruimte voor zo’n 60 boten en een blits havenkantoor zoals we in Nederland eigenlijk nooit zijn tegen gekomen. Twee verdiepingen met een kantoor met uitzicht bijna rondom, een soort controlcentre, computers en twee man havenpersoneel. Er gebeurt verder niets, er zijn drie passanten. Geen WiFi of Hotspot. Volgens de website zijn er 157 ankerringen. Moet wel bijna een Europees project zijn. In tegenstelling tot onze verwachtingen is Mons een zeer aantrekkelijke stad, in ieder geval het centrum. Prachtige echt middeleeuwse gebouwen, gebouwd bovenop enkele heuvels. De straten golven op en neer en elke hoek geeft weer een verrassing te zien. Nog even iets over onze verwachtingen: Mons, en verderop La Louvière en Charleroi, ligt in de Borinage, het vroegere mijnbouwgebied en industriegebied van België, lees Wallonië. Het wordt ook wel eens het Zwarte Land genoemd. Hier lag de rijkdom van België, met bijbehorende wantoestanden. Na de sluiting van de mijnen in de vijftiger en zestiger jaren is het gebied verpauperd en is de werkloosheid de hoogste van België, 20% tot 30%, afhankelijk van de stad. In de steden en dorpen zien we daar veel sporen van, maar niet in het centrum van Mons: erg mooi.

Na Mons varen we door, deze keer op het Canal du Centre, en stoppen in Seneffe. Dit is weer een ander verhaal. We zijn nog steeds in de Borinage, maar deze jachthaven ligt in een zijkanaal, midden in prachtig bosgebied. Het is een goed uitgeruste haven met veel vaste ligplaatsen, maar ook uitstekende voorzieningen voor passanten, een hotspot en altijd gezellige drukte. Naast ons schip ligt een Adeps, een van de vele sportcentra voor de jeugd in Wallonië. Elke dag komen er autobussen met jongeren van middelbare scholen die de hele dag sporten: kanoën, windsurfen (er is nauwelijks wind tussen de bomen), mountainbiken, veldloop, tennis en nog veel meer. Er drijven voortdurend oefenende kanoërs rond ons schip, leuk en vermakelijk. Het is weer prachtig herfstweer, ’s nachts vriest het een beetje, overdag schijnt de zon uitbundig, we zijn zelfs een beetje verbrand. ’s Ochtends gaan we fietsen in de bossen en velden en boodschappen doen. ’s Middags is het warm en doen we nog wat verfklusjes op het dak; heerlijk werken in de zon tussen de herfstkleuren. In Seneffe hebben we een mooi kasteel gevonden met een waanzinnig mooie parktuin. In die tuin is een heerlijke hoeveelheid mooie beeldende kunst te vinden. Aangezien wij 2 van de 10 bezoekers zijn is het een genot om hier rond te zwerven. We gaan ook naar het mijnbouwmuseum in de buurt van La Louvière. We fietsen naar het station van Manage. We missen daar de trein, wat niet erg is, dan nemen we de volgende. We gaan koffie drinken in het dorp. Dat kan, want er is een café open, met om 10 uur ’s ochtends veel bier en pernod drinkende mannen. Maar er is ook goede koffie. We lopen terug naar het station en dan ontdekken dat op zondag rijden de treinen om de 2 uur rijden. Er loopt ook een bus die we net missen en die ook om de 2 uur rijdt. Nog maar eens koffie. In La Louvière nemen we de bus naar het museum die ook eens per 2 uur gaat, maar toevallig goed aansluit. In het museum is het stil. Er is wel een mevrouw die ons vertelt dat de volgende rondleiding over anderhalf uur begint. Zonder rondleiding kunnen we nergens in. Als we wachten op de rondleiding missen we een bus en moeten we 2 uur wachten enz. enz. We besluiten om het museum te laten voor wat het is, halen nog net een bus, en zijn uiteindelijk na 5 uur weer thuis en hebben nog een heerlijke middag. We kunnen er om lachen, het hoort bij het bewegen in een vreemde omgeving. Op de website van het museum kan je kiezen uit een Franse of Nederlandse tekst. De Nederlandse tekst is een comptervertaling van de Franse tekst die niet gecontroleerd is. Dit fenomeen hebben we op meerdere plaatsen in Wallonië ontdekt. Hier een voorbeeld: Het zijn plaatsen die ons interpelleren. Het schijnt zelfs dat sommige fragmenten van antwoorden op hun ondervragingen op de plaats van het werk in een samenleving (zonder werk?), onze vezel contestant, manieren (onzichtbaar) van toezicht, op ons verslag over de immigrant en over het ballingschap… er vinden. Het staat op de website, echt waar.
Gisteravond is onze poes Missy in het water gevallen! We vonden op het tapijt onbegrijpelijke plasjes water en een zich driftig wassende poes een eindje verderop, ze bleek behoorlijk nat te zijn. Of ze van de steiger is gevallen of met haar dikke buik van de oever gerold weten we niet. Ze werd wat misselijk van het slootwater, verder gaat het weer goed.
Dinsdag is het voor het eerst weer wat regenachtig en varen we weer verder, we zijn dan bijna een week in Seneffe geweest, samen met Antwerpen de beste stek van België (tot nu toe). We vervolgen het Canal du Centre en nemen daarna de Sambre die bij Namen uitmondt in de Maas. Wat er dan gebeurt hoor je vanuit de volgende hotspot.