Halverwege

Vrijdag 5 juli. De eerste dag in Duitsland. We vertrekken vroeg uit Delfzijl om het opkomende tij op de Ems op mee te hebben. Dat was een goede planning. Zelden zo’n harde stroming gehad. We voeren zelf zo’n 10 km/h door het water, maar op een bepaald moment gingen 19 km/h over de grond. Af en toe was er zelfs een stroomversnelling met echte golven. De Ems zelf is niet bijzonder aantrekkelijk. Het land, Ost-Friesland, voor zover zichtbaar, is een beetje leeg en saai, moeras- en veenland. De rivier zelf is niet druk bevaren, af en toe een vrachtschip, Duits of Nederlands, en heel af en toe een jachtje.

We meren af in Weener, een streekcentrum in wat men hier noemt Dollard- of Rheiderland. Om de haven in te komen moeten we door de sluis. Buitengewoon aardige sluiswachter. Later blijkt hij ook de havenmeester te zijn en hij komt persoonlijk kennismaken en overhandigt een katoenen tasje met toeristische folders, een doosje lekkere pepermunt en een koeltasje voor een flesje water. Handig. Weener zelf is niet interessant. 15000 inwoners. Hoofdkenmerk zijn drie! ‘Geschenkenladen’. De inhoud bestaat bijna helemaal uit plastic bloemen, porseleinen herderinnetjes, aardewerk en een enkele schaal. Gruwelijk, maar er is er al eentje bijna leeg. Het interessantste vond ik het aanwijsbord ‘krankenhaus’ met even daarna ‘kafe im krankenhaus’. We fietsen wat door de omgeving, rustig, groen maar niet bijzonder; wel heel veel libelles, ik kreeg er een in mijn fietswiel. Of het daarna nog goed met ‘m ging? We hopen het.

De volgende dag vertrekken we pas om half 2. Dat komt zo. De sluis naar de Ems wordt alleen gedraaid als de waterstand in de rivier hoog genoeg is. Anders is de sluis te ondiep voor ons. Een schip met een diepgang van 1 meter kan dus gauw een uurtje eerder weg als wij met onze 1,65 m. We lopen nog even naar de sluismeester/havenmeester om af te rekenen. We hebben ook een vraag voor hem. De lichten op sluizen en bruggen hebben in Duitsland een ander voorkomen als bij ons. Omdat we het nog niet helemaal snappen gaan we te rade bij de sluismeester. In Weener zijn dat gewoon medewerkers van openbare werken, ze komen in overall en werklaarzen op de sluis. Het antwoord op onze vraag over de lichten is simpel: ik weet het niet, ik werk hier pas een week, en bovendien, we zetten ze nooit aan.

De Ems is nog steeds onstuimig, maar dat duurt niet lang, want bij Papenburg komt de eerste sluis en gaat de Ems over in het Dortmund-Ems kanaal. Bij Papenburg zien we de mega-hallen van de scheepswerf van Meijer. Hier, midden in Ost-Friesland aan de Ems, worden extreem grote cruiseschepen gebouwd. Als ze klaar zijn moeten ze naar zee gesleept worden. Eigenlijk is hier alles te klein voor deze schepen. De bruggen laten bijna geen ruimte meer over aan de zijkant. Een vriendin van ons is trainer/loods/begeleider/vraagbaak voor dit soort transporten. Pieta, nu we situatie van dichtbij hebben gezien: chapeau!

Het DE-kanal is landschappelijk aantrekkelijk. Het volgt de loop van de oude rivier Ems. Elke 10 km een sluis. Zoals vaak in het buitenland zijn de sluizen hier absoluut niet ingericht voor pleziervaart (sportboote, in het Duits). Als je moet wachten kun je meestal nergens aanleggen, en de sluiswand bestaat uit stalen damwandprofielen met om de 30 meter een bolder om aan vast te maken. Tot nu toe echter geen schade, want we hebben 8 nieuwe stootwillen, die het prima doen.
We meren af in het Marinapark Emstal: een vakantiepark met chalets die goed thuishoren in de Alpen, maar dan met ligplaatsen voor de deur. De steigers voor de gasten zijn vol, maar we mogen aan de steiger van een chaletje afmeren. Het wordt ons onmiddellijk te koop aangeboden. Verder is het een heerlijk plekje, met verse warme broodjes ’s ochtends:
4 voor € 1,30! Dat zijn nog es prijzen.

We varen weer verder en schieten niet zo op als we verwachtten. Schutten kost veel tijd, soms bijna een uur wachten tot we mee mogen. Maar het is goed zo. De zon schijnt, de rivier is mooi, en we hebben het goed samen. We meren ’s avonds af in de buurt van Meppen, in een verenigingshaven aan het eind vaan een dode arm van de rivier. Heerlijke plek midden in het bos. En het kost bijna niets. € 16,- voor een nacht inclusief elektriciteit. Dat geldt tot nu toe voor alle havens in Duitsland. Ter vergelijking: Terschelling kost € 50,- per nacht zonder elektriciteit. We maken een avondwandeling door het bos en ontdekken een Friedhofwald. Dat gaat zo: je begraaft je urn bij een boom in het bos, er wordt een mooi bordje opgeschroefd, er staat af en toe een bankje bij, en de gemeente zorgt dat de boom goed wordt onderhouden, en dat de paden door het bos te bewandelen zijn. Het zag er wel vreedzaam en ontspannen uit. Mooi om te zien: een grote beuk, met daaromheen gestrooide rozenblaadjes.

De volgende vaardag is een korte. Op zondag draaien de sluizen tot 2 uur ’s middags. Het is rustig op het kanaal; weinig beroepsvaart, bijna geen jachten. We varen gelijk op met de Edda uit Berlijn, een heel groot motorschip om duwbakken vooruit te duwen. Aardige mensen. Na de eerste sluis roepen ze ons op om te vragen of ze wat langzamer moeten varen, dan houden wij ze bij en kunnen wij met hen meeschutten. Voortreffelijk. We zijn van plan om af te meren in één van de drie jachthavens in Lingen. Maar we ontdekken een kleine opening in de bomenrij met daarachter de Alte Hafen. Prima plekje tegen de stad aan, met de Lidl om de hoek. Belangrijk, want we hebben sinds Delfzijl geen boodschappen meer gedaan. Lingen zelf is een aardig provinciestadje met een zeer groot winkelaanbod, zelfs C&A. Er zijn nauwelijks historische gebouwen, zoals vaker hier in de omgeving, toch zeer waarschijnlijk sporen van de 2e wereldoorlog.

Na uitvoerige boodschappen vertrekken we voor het vervolg van onze reis over het DE-kanal. Er resten ons nog 6 sluizen. We zijn van plan er vandaag 3 te doen, en dan te stoppen in jachthafen Spelle-Venhaus. Volgens onze gegevens moet hij er zijn, maar het is een kleine industriehaven. We besluiten door te gaan. We varen gelijk op met de Pamela, een tanker van 86 meter uit Werkendam, met een Duitse bemanning. Het schutten gaat vlot, de Pamela voor ons krijgt snel een sluisopening en we mogen altijd mee.

Halverwege het laatste stuk op het DE-kanal dreigt onze reis te stoppen. Dat zit zo. We hebben onze reis gepland met behulp van PC-Navigo, een heel goed computerprogramma met alle vaarwegen in Europa, groot of klein, alle bruggen, sluizen, kanalen, stuwen, havens, met de openingstijden van de brug en het telefoonnummer van de brugwachter. Uit deze gegevens was ons gebleken dat onze laagste brug 4,47 meter hoog is. Aangezien wij zelf hoger zijn met een gestreken mast, 4,90 meter, hebben we in Warmond de boot lager gemaakt: mast en kraan weggehaald, windschermen van de brug gehaald. Resultaat; 4,38 meter, voldoende dus. Het blijft natuurlijk wel spannend. Het is ook niet helemaal zonder risico, het is pas duidelijk dat het niet kan als de bovenkant van het dashboard (op het bovendek) de brug bijna raakt, en dan hoop je dat je op tijd kunt stoppen. Om dit te vergemakkelijken heb ik een prima uitvinding gedaan. In Warmond heb ik een telescopische vishengel gekocht die precies past in de vlaggenstokhouder op de punt voor. Ik heb na nauwgezet meetwerk samen met Jan hem zo afgezaagd dat het puntje 4,40 meter boven het water uitsteekt. Simpel: raakt het puntje de brug, dan is er genoeg tijd om te stoppen, wat heel makkelijk is: met vol vermogen achteruit, met alle 500 pk staan we binnen 2 meter stil. Het werkt prima, we hebben nog nooit een brug geraakt. We hebben zelfs het idee dat de doorvaarthoogten niet altijd kloppen en dat ze te pessimistisch waren opgegeven, meestal zijn ze hoger. Maar opeens staat er een rood bord langs het water: doorvaarthoogte 4,25 meter. Ik slik pilletjes tegen hoge bloeddruk maar die helpen even niet. We zijn al aan het overleggen of er alternatieve routes zijn: die zijn er, maar dan moeten we eerst 60 km terug en dan een veel langere route nemen. Maar we gaan het wagen. De antenne komt angstig dicht bij de brug. We gaan bovenop sturen, nog nooit hebben we zo langzaam gevaren. Maar het kan! We houden zo’n 15 cm over. Oh vreugde, vreugdezang, zacht hoera.
We nemen de laatste sluis van het DE-kanal samen met de Pamela. Dat is trouwens wel spannend met die boot. De smalste sluizen hier zijn 9,93 meter breed, de Pamela is 9,65 meter breed. Nog nooit een schip zo langzaam een sluis zien binnenvaren. Maar het gaat goed, al horen we de wrijfhouten kraken. Wat ook leuk is om te zien is de stuurhut: die zakt twee meter omlaag en is verdwenen: hij kan onder de brug door. Voor ervaren zeelieden onder de lezers niet nieuw, voor anderen wel. Zie de foto’s.

Dat was het DE-kanal, 120 kilometer, 12 sluizen. Nu gaan we naar het oosten over het Mittellandkanaal: 382 kilometer, 3 sluizen. Dat schiet op. Ook zijn er veel bruggen: 301 stuks. Ze hebben allemaal een nummer en soms wordt er nog een nieuwe brug tussen gelegd, dan krijg je brug 221a, 221b en 221c, echt waar. Maar ze zijn allemaal 5,25 meter hoog, hier klopt het.

We meren af op de eerste sportliegeplatz, waarvan er veel zijn op het ML-kanal. Je ligt er rustig in de natuur. Heerlijk slapen en dan na het ontbijt een wandeling door de bossen.

Op dinsdag 10 juni, ik noem af en toe de datum anders raken jullie en wij de tijd kwijt, varen we door en nemen het Stichkanal Osnabruck, een zijkanaal. We willen Osnabruck bezoeken, naar verluidt een mooie stad. Het wordt weer spannend. Om de jachthaven van Osnabruck te bereiken is er een brug van 4,10 m. Te laag natuurlijk, maar omdat de brughoogten hier soms afwijken van de realiteit gaan we het proberen. Deze keer zit het mee: de brug is weg; zo los je problemen op. We meren af, stappen op de fiets voor een tochtje door de korenvelden naar de stad. Aangename stad, mooi, en een prettige losse sfeer, waarschijnlijk omdat er een universiteit is. Op de terugweg plukt Irene korenbloemen, klaprozen en wat korenaren, een prachtig boeket. Als we bijna thuis zijn blijkt dat ik mijn fietstas ergens vergeten ben; morgen terug naar de stad.